Czym jest uśpienie i hibernacja? Czy hibernacja zużywa dysk SSD? Windows 10

Czym jest uśpienie oraz hibernacja w systemie Windows? Czym się różni uśpienie od hibernacji? Te pytania może zadać sobie sporo osób, tym bardziej że nie jest to szczególnie wyjaśnione przez producenta oprogramowania, a same procesy wydają się być bardzo tajemnicze. W rzeczywistości jednak są to procesy bardzo zrozumiałe, jeżeli tylko ktoś je wyjaśni. Od tego właśnie jest ten artykuł. Postaram się również odpowiedzieć, czy hibernacja skraca życie dysków SSD?

Co to jest uśpienie systemu Windows?

Uśpienie polega na ograniczeniu zużywania energii przez komputer, wyłącza wszystkie mechaniczne części komputera (wentylatory, chłodzenie wodne), procesor przechodzi w stan głębokiego uśpienia (generator zegara jest wyłączony), jednak pamięć RAM pozostaje zasilana i działająca. Po uśpieniu komputera można go wybudzić w kilka sekund i kontynuować pracę w tym samym momencie. Jeżeli bateria urządzenia przenośnego jest na wyczerpaniu, system Windows spróbuje sam zapisać wyniki pracy i wyłączyć komputer.

Co to jest hibernacja systemu Windows?

Hibernacja to wejście komputera w tryb bardziej oszczędny niż uśpienie. Hibernacja przenosi całą zawartość pamięci RAM (po jej skompresowaniu) na dysk twardy urządzenia, czyni to komputer niewrażliwym na nagłe odcięcie zasilania. Po jego przywróceniu można kontynuować pracę w tym samym miejscu, z tymi samymi programami i pracami. Przejście w tryb hibernacji trwa dłużej niż uśpienie, ponieważ wymaga doraźniejszych działań. Wynikiem przejścia w tryb hibernacji jest jednak niemalże pełne bezpieczeństwo danych i minimalne zużycie energii.

Hibernacja a uśpienie systemu Windows

Uśpienie Hibernacja
Bezpieczeństwo danych:umiarkowaneduże
Oszczędność energii:dużabardzo duża
Czas przechodzenia urządzenia w tryb:krótki(2-3 sekundy)dłuższy (kilkanaście sekund)
Niewrażliwość na nagłe odcięcie zasilania:nietak
Uśpienie vs Hibernacja – tabela porównująca.

Jak odbywa się hibernacja systemu Windows 10?

Hibernacja systemu Windows to proces polegający na skompresowaniu aktualnie używanej pamięci RAM i przeniesieniu jej na dysk twardy urządzenia. To działanie ochroni postępy prac przed odcięciem zasilania (dyski zachowują zapisane dane również przy braku zasilania).

Zawartość pamięci trafia do pliku hiberfill.sys dostępnego na dysku urządzenia. Zajmuje on tyle GB pamięci, ile komputer posiada zainstalowanej pamięci RAM.

Jaki wpływ na dyski SSD ma hibernacja ?

Jest to temat szalenie popularny wśród świadomych posiadaczy dysków SSD, którzy wiedzą, że ich komórki pamięci nie mogą pracować w nieskończoność. Panuje jednak niepoprawna opinia, że na dysku jest zapisywane tyle samo GB, w ilu była zajęta pamięć RAM. Już tłumaczę – jest to sytuacja czysto hipotetyczna, bowiem niemożliwym jest zapisanie na dysku tyle samo GB, ile było zajętych RAM. Nie na tym polega cały proces hibernacji i nie o to też chodzi.

Mówi się, że hibernacja jest dla dysków SSD zabójcza, jednak nie do końca tak jest. Plik hibernacji zajmuje co prawda zdecydowanie więcej miejsca niż zapisywany na dysku kernel w trakcie każdorazowego wyłączania systemu, jednak jest on tak wielki tylko dlatego, że rezerwuje on miejsce na wszelki wypadek. To oznacza że – owszem, pierwsze utworzenie pliku zapisze na dysku SSD tyle samo GB, ile PC posiada pamięć RAM. Jednak gdy włączymy samą hibernację, wtedy zapisze mniej, gdyż nie zawsze zużywamy RAM w całości oraz zawsze odbywa się jakaś kompresja danych, która sprawia, że zajmują one mniej pamięci.

Plik hibernacji zajmuje tyle samo GB ile mamy pamięci RAM w komputerze, dlatego że teoretycznie mogłaby wystąpić kompresja 1:1, czyli żadna. A to oznacza, że na dysk trafiłoby dosłownie tyle samo GB, w ilu była zapełniona pamięć RAM. Jednak to się nie zdarza, gdyż zawsze jest coś do skompresowania. Dowodem na to jest czas, w jaki komputer przenosi RAM na dysk – przejście w hibernację trwa do kilkunastu sekund. Niemożliwe byłoby więc przeniesienie wielu GB nieskompresowanych danych w tak krótkim czasie.

Jak tłumaczyłem tutaj, dyski SSD – szczególnie niektóre ich modele, są wyjątkowo odporne na zużywanie się komórek niż ich reszta. Duże znaczenie ma tutaj fabryka, z której wyjechały oraz technologia ich wykonania.

Czy dyski SSD zużywają się od używania hibernacji?

Odpowiedź brzmi tak, hibernacja zużywa je tak samo jak wszystko, co zapisuje na nich dane. Jednak nie są to dane tak wielkie jak wielu się wydaje.
Każda kompresja danych wykonywana z okazji przejścia komputera w tryb hibernacji sprawia, że na dysku jest mniej zapisanych danych, niż wynosi pamięć RAM. Jednak owszem – hibernacja przenosi dane na dysk twardy, a to przyczynia się do skrócenia jego czasu żywotności.

Kiedy warto więc używać hibernacji systemu Windows?

Jeżeli zależy Ci przede wszystkim na bezpieczeństwie danych to – paradoksalnie – zalecam używanie hibernacji zamiast uśpienia. Chroni ona postępy pracy przed odcięciem zasilania, co w przypadku gdy korzystamy z komputerów PC, może mieć decydujące znaczenie.

Jeżeli zależy Ci na mniejszym zużyciu energii, a umiarkowanym bezpieczeństwie danych, to zalecam używanie uśpienia systemu Windows. W tym przypadku masz gwarancję, że nie używasz do tego dysku SSD, a RAMu. Z zastrzeżeniem, że uśpienie systemu jest stosunkowo bardzo bezpieczne na urządzeniach posiadający własne baterie – system Windows sam spróbuje zapisać postępy prac i wyłączy urządzenia, gdy ich bateria się zacznie wyczerpywać.

Proces zużycia dysku SSD zachodzi bardzo wolno (szczególnie niektórych udanych modeli). Jak ukazuje ten test – najlepsze są w stanie zapisać nawet 1000 – 1200 Terabajtów danych, zanim przyjdzie im się pożegnać ze światem. Nie mówimy tu o dyskach szczególnie droższych od konkurencji. Ponadto wiele dysków SSD za pomocą systemu S.M.A.R.T. poinformuje nas odpowiednio wcześnie, gdy zbliża się koniec ich życia. Niektóre są nawet w stanie odciąć możliwość zapisu nowych danych, aby ich komórki będące już bardzo zużyte nie utraciły przez to cennych danych. Umożliwiają one w zamian odczyt danych, który umożliwi ich bezpieczne przeniesienie na nowy dysk.

Jak widać, producenci dysków SSD wciąż idą do przodu oraz doskonale znają słabości tych dysków. Dlatego wiele z dysków jest w stanie odpowiednio zabezpieczyć nasze dane, a ich zużycie absolutnie nie doprowadza do utraty danych z dnia na dzień (pomijam tutaj wadliwe egzemplarze).

Co daje wyłączenie hibernacji?

Wyłączenie hibernacji daje możliwość zwolnienia sporej ilości GB pamięci z dysku – zajmowanych do tej pory przez plik hiberfil.sys służący do hibernacji.

Zabiera jednak ona możliwość korzystania z szybkiego uruchamiania systemu Windows oraz oczywiście z samej hibernacji.

Jak wyłączyć hibernację?

(!) Warto wiedzieć: wyłączenie hibernacji nie wyłącza uśpienia w systemie Windows. Wyłącza jednak opcję szybkiego uruchamiania systemu.

Aby wyłączyć hibernację w systemie Windows:

  1. Uruchom wiersz polecenia (CMD) jako administrator. Możesz do tego użyć wyszukiwarki systemu Windows, wpisać cmd i wybrać opcję uruchomienia jako administrator.
  2. W wierszu polecenia wstaw to polecenie i kliknij enter:
powercfg -h off

Jeżeli opcja hibernacji wyświetla się nadal, uruchom ponownie komputer.

Wyłączanie hibernacji system Windows
1# Uruchom wiersz polecenia jako administrator.
Hibernacja System Windows jak wyłączyć
2# Aby wyłączyć hibernację, wpisz „powercfg -h off” i kliknij enter.

Jak ponownie włączyć hibernację?

Aby na nowo włączyć opcję hibernacji, w oknie wiersza polecenia należy umieścić i kliknąć enter:

powercfg -h on
Jak włączyć ponownie hibernację?
Wpisz „powercfg -h on” i kliknij enter.

(!) Aby móc włączyć hibernację, musisz posiadać odpowiednio dużą ilość wolnego miejsca na dysku.