Thunderbolt (skrót TB) – standard opracowany przez Intel oraz Apple dotyczący protokołów, złączy oraz przewodów. Został stworzony w 2009 roku, jednak jego obecna wersja mocno się różni budową oraz funkcjonalnością od pierwszej odsłony złącza. Pierwsza i druga generacja TB korzystała ze złącza identycznego do Mini DisplayPort. Wraz z trzecią generacją, Thunderbolt upodobnił się do wtyczki USB typu C, zapewniając pełną kompatybilność z ową magistralą. W założeniu TB powstał jako następca najpopularniejszych magistral USB oraz interfejsów HDMI. Thunderbolt umożliwia przesył danych oraz obrazu (lub nawet obu jednocześnie). Standard powstał z połączenia złącza Displayport i magistrali PCI-E, umożliwiając tym samym obsługę kart rozszerzeń (np. zewnętrznych kart graficznych).
Urządzenia obsługujące Thunderbolt posiadają oznaczenie w postaci pioruna przy danym porcie. TB można łatwo pomylić z portem do zasilania (do zasilania również może służyć).
Thunderbolt vs USB-C
Thunderbolt różni się od dowolnego złącza USB przede wszystkim funkcjonalnością. Mimo iż, od trzeciej generacji TB wygląda tak samo jak USB-C oraz jest z nim kompatybilny, jednak różni się możliwościami:
- TB umożliwia jednoczesny przesył obrazu oraz danych (USB-C nie w każdym przypadku).
- Umożliwia podłączenie zewnętrznych kart rozszerzeń (USB-C nie).
- Zapewnia znacznie szybszy przesył danych na poziomie 40 Gb/s ~ 5GB/s dla najnowszej wersji (USB-C do 10Gb/s ~ 1,25GB/s).
Złącza różnią się budową wewnętrzną, mimo iż port Thunderbolt zadziała z kablem USB-C.
Thunderbolt – budowa:
W przeciwieństwie do USB-C, TB posiada aż 20 pinów (USB-C używa 12), wciąż zachowując przy tym taki rozkład odpowiednich pinów, który zapewnia kompatybilność z USB-C.
Aktywne piny w Thunderbolcie są umiejscowione po dwóch stronach. Po podłączeniu złącza TB do portu odbywa się weryfikacja, którą stroną została podłączona wtyczka (można to zrobić obustronnie), a następnie dostrajanie trybu przesyłu do aktualnego umiejscowienia pinów w porcie.
TB – wersje złącza
Do tej pory powstały cztery generacje/wersje złącza Thunderbolt. Każda oznaczona kolejną cyfrą. Najnowszy TB 4 został ogłoszony w 2020 roku.
| Wersja: | Przesył: | Obraz: | Kompatybilność: |
| Thunderbolt 1 | 10Gb/s ~ 1,25GB/s | 2560 x 1440 (60Hz) | PCI-E x4 2.0, Displayport 1.1a |
| Thunderbolt 2 | 20Gb/s ~ 2,5GB/s | 3840 × 2160 (4K w 60Hz) | PCI-E x4 2.0, Displayport 1.2 |
| Thunderbolt 3 | 40GB/s ~ 5GB/s | 3840 × 2160 (2x 4K w 60Hz) lub 2 x 4K (odmiana od 2018) | PCI-E x4 3.0, Displayport 1.2 lub 1.4 w nowszej odmianie, USB 3.1 gen.2 |
| Thunderbolt 4 | 40GB/s ~ 5GB/s | 2x 3840 × 2160 (2x 4K w 60Hz) lub 7680 × 4320 (8K 60Hz) | PCI-E x4 3.0, Displayport 1.4, USB4 |
Stare wersje Thunderbolt, nawet te z innym wtykiem można podpiąć za pomocą specjalnych przejściówek do nowszych portów.
Thunderbolt 4 możliwości
Najnowszy TB4 nie oferuje przesyłów szybszych od TB3, ale wsparcie dla większej ilości urządzeń podpiętych jednocześnie (większa ilość wyjść). Zmianie uległ również wbudowany interfejs Displayport – teraz w wersji 1.4, umożliwia podłączenie dwóch ekranów 4K naraz lub jednego 8K.
Twórcy TB w spocie reklamowym pokazali, że po podłączeniu odpowiedniego Huba możemy do jednego portu TB w notebooku podpiąć jednocześnie dwa monitory 4K, dysk SSD oraz inne urządzenia z USB-A (klasyczne USB) np. myszkę i klawiaturę. Wszystkie urządzenia będą mogły działać jednocześnie.
Thunderbolt – obsługiwane kable
Jeżeli chcesz skorzystać z funkcjonalności, jakie wprowadza standard Thunderbolt – musisz posiadać odpowiedni kabel TB z oznaczeniem w postaci pioruna. Popularne kable USB-C nie będą odpowiednie – mimo iż, USB typu C jest z portem Thunderbolta kompatybilne. Zwykły kabel USB nie zadziała na w trybie przesyłu, jaki oferuje TB, zadziała jedynie w trybie USB!
Używając nieodpowiedniego kabla można nieświadomie pozbawić się funkcjonalności jakie oferuje Thunderbolt.
Istnieją również kable optyczne TB – w przypadku odpowiedniej infrastruktury są w stanie przesyłać dane jeszcze szybciej, ale są bardzo drogie. Szacuje się, że w przyszłości TB będzie w stanie przesyłać kablami optycznymi dane z prędkością 100Gb/s. Na razie jednak nie ma urządzeń, zdolnych do odbioru danych z taką prędkością.
Odpowiednie podłączenie TB.
W przypadku standardu TB, każde złącze, kabel oraz urządzenie pośredniczące, musi być kompatybilne z TB, inaczej wszystko zostanie podłączone w trybie jaki oferuje USB-C. Łatwo do tego doprowadzić, dlatego przy podłączaniu urządzeń do portu TB, zwróć uwagę na:
- Host (np. notebook) – wybierz port z oznaczeniem pioruna.
- Kabel – również z piorunem, nie używaj klasycznych kabli USB-C tylko TB.
- Hub (jeżeli jest podłączony) – musi być kompatybilny ze standardem TB.
- Urządzenie odbierające (np. monitor) – w zależności od urządzenia.
Produkcja SmartMob.pl